Баҳор ойлари деҳқончилик юмушлари билан бирга ҳадемай пиллачилик мавсуми ҳам бошланадиган давр саналади. Кўпчилик ҳамюртлиримизга маълумки, кейинги йилларда республикамизнинг бир қатор вилоятларида ипак қуртининг ягона озуқаси бўлган тут дарахтларига “комсток қурти” ҳам катта зарар етказмоқда. “Комсток қурти” — асосан тут, нок, олма, анор, шафтоли, ўрик, банан, анжир, узум ва 300 дан ортиқ экин турига зарар келтиради. Унинг ватани Япония бўлиб, 1902 йилда япон энтомолог олими Кувана тамонидан тут дарахтида аниқланган бўлсада, фақатгина 1920 йилга келиб ушбу заракунанданинг келтирадиган зарари ва тарқалиши тўғрисида кўпгина олимлар тамонидан маълумотлар чоп қилина бошланган. Республикамизда бу қурт илк бор 1939 йилда Ташкент вилоятида қайд қилинган.
Ҳозирги кунга келиб ушбу зараркунанда Европа, Африка, Америка, Осиё, Австралиянинг деярли барча давлатларига кенг тарқалган. МДҲ давлатларидан эса Ўзбекистон, Озарбайжон, Арманистон, Грузия, Қозоғистон, Қирғизистон, Туркманистон, Россия, Тожикистон, Украина давлатларида тарқалган.
Комсток қуртига қарши курашда биологик усул яхши самара беради. Бунда псевдофикус, аллиотропа кушандаларидан фойдаланиш тавсия қилинади. Кимёвий кураш чораларида республикамизда ишлатишга рухсат қилинган кимёвий перепаратлардан фойдаланиш зарур. Агротехник кураш чораларидан дарахтларнинг қуриган шохларини кесиб олиш, кўчатлар тагини чопиш, ҳар хил бегона ўтлардан, ўсимлик қолдиқларидан тозалаш ва йиғилган қолдиқларни ёқиб ташлаш яхши самара беради.
Республикамизга чет давлатлардан олиб келтирилаётган ва чет давлатларга олиб чиқиб кетилаётган карантин остидаги юкларнинг назоратини кучайтириш орқали ушбу зараркунандани ундан ҳоли бўлган ҳудудларга тарқалишининг олдини олган бўламиз.
М.УБАЙДУЛЛАЕВ, Навоий вилояти ўсимликлар карантини давлат инспекцияси инспектори
